Vaak gaat het kopen of verkopen van een huis om een spannend proces, waar veel bij komt kijken. Dit proces verloopt vaak snel, daarom heeft Minister De Jonge voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening in het voorjaar van 2022 een verbeterplan ondertekend. Dit om kopers en verkopers meer grip te geven op het proces. Hieruit volgt de uitwerking van een nieuwe wet ‘eerlijk koopproces’.
Wetsvoorstel ‘eerlijk koopproces’
De regering wil ervoor zorgen dat verkopers en kopers van vastgoed meer grip krijgen op hun verkoop en/of aankoop. Om het koopproces eerlijker en transparanter te laten verlopen komt er een nieuwe wet. Door dit juridisch vast te leggen komen er gelijke spelregels. Het doel van deze nieuwe wet is om de brancheorganisaties en makelaars onderling dezelfde maatstaf te laten hanteren. Ook gaan de koopsector en de overheid kijken of het mogelijk is om gedragsregels voor makelaars vast te leggen. Daarnaast richten ze zich op het aanpassen van het biedproces. Dit zodat kopers gelijke kansen krijgen wanneer ze een bod op een woning willen doen. Op deze manier krijgen makelaars duidelijkheid over welke regels voor iedere kopers gelden. Daarnaast krijgen verkopers en kopers meer grip op de aan- en verkoop van hun eventuele woning. Je kunt meer over het wetsvoorstel lezen op de website van de Rijksoverheid.
Voorsprong met een hypotheekverklaring?
Soms willen de verkopers een koper met de meeste financiële zekerheid. Dan hebben ze zekerheid dat de verkoop door kan gaan. De makelaar kan dan een hypotheekverklaring eisen van de potentiële kopers. Een hypotheekverklaring bevat privacygevoelige gegevens van de kopers. Hieruit kunnen ze namelijk opleiden dat je je houdt aan de betalingsverplichting. Deze is verkrijgbaar bij de hypotheekhouder. Echter is een hypotheekverklaring een momentopname. Als een koper na dit moment een nieuwe leasedeal aangaat klopt de verklaring al niet meer. Het is dus niet waterdicht en sommige aankopen kunnen dus goed getimed worden om hiermee te sjoemelen.
Los van de hypotheekverklaring die in het voordeel of nadeel van de koper kan werken, kan de koper ook zelf aangeven over eigen geld te beschikken. Dit kan de koper zeggen, maar dit hoeft niet in alle gevallen zo te zijn. Daarnaast kan de koper ook expres hier niets over zeggen, zodat hij de in hoop niet wordt meegenomen in de beoordeling door de makelaar. Dit komt bijvoorbeeld voor in gevallen dat de koper een bod heeft gedaan en achteraf toch liever hiervan afziet.
Een oplossing hiervoor zou kunnen zijn dat er een standaard biedingsformulier en een formeel document komt wat kopers moeten aanleveren. Dit moet dan gekoppeld worden aan de verkoopovereenkomst. Dan is het proces voor ieder hetzelfde. Vaak werken makelaars nu al met ‘standaard’ koopovereenkomsten die goedgekeurd zijn door brancheorganisaties, Consumentenbond en Vereniging Eigen Huis.
Gelijke kansen voor kopers
Samen met Vereniging Eigen Huis gaat de regering verder met het onderzoek om kopers gelijke kansen te kunnen geven. Ze gaan kijken of het mogelijk is om in de certificering van het biedproces eisen te stellen aan de informatie die vooraf beschikbaar wordt gesteld. Het gaat om informatie die aan de bieders en verkoper wordt gegeven. Zo kunnen ze bijvoorbeeld vooraf al informatie geven over de bouwkundige staat van de woning. Deze zou dan voor alle bieders toegankelijk moeten worden. Daarnaast moet het mogelijk worden voor de kandidaat-kopers om zelf een document/hypotheekverklaring toe te voegen aan hun bod. Hieraan kan de verkoper zien dat de kandidaat-kopers de woning daadwerkelijk kunnen betalen. Daarmee haal je bij de verkoper al veel onzekerheid weg en worden veel problemen voorkomen.
In sommige gevallen krijgen niet alle kopers toegang tot het aanbod. Dit is bijvoorbeeld wanneer de woning niet op een openbare site geplaatst wordt. Of wanneer er een woning onderhands geserveerd en verkocht wordt aan een bekende van de verkoper. Dit wordt ook wel de stille verkoop genoemd. Of wanneer de verkoper kosten wil besparen op zijn verkoopmakelaar. De verkoper kiest dan uit een ander concept dan Funda, Huislijn, Pararius of alle andere populaire mogelijkheden op het internet.
Samenvatting
Om de ongelijkheid tussen kopers en verkopers weg te halen is het kabinet bezig met een wetsvoorstel. De spelregels van het koopproces worden daarin juridisch vastgelegd. Hierdoor krijgen alle kopers gelijk kansen en komt er meer duidelijkheid naar makelaars. Ook krijgen hypotheekverklaringen hierdoor een mindere waarde en wordt het proces voor iedereen gelijkwaardiger.
